Ne tip savaş tercih ederiz…?
Çin’e açılan bir ticaret savaşı? Teknoloji devlerine açılan bir ticaret savaşı? Yada uçaklar, tanklar ile yapılan bir savaş…
Mehmet Sinan ÖZ
mehmetsinanozcelik@gmail.com -
Küreselleşme ve serbest ticaretin getirdiği avantajları yaşadık, marjinal faydası biteli bana göre çok oluyor…
Marjinal fayda teorisi ekonomideki en önemli unsurlardan.
Hatta dingin, ölçülü bir birey olmak için en önemli şey belki hayatınızda…
Dünya’da küresel genişlemenin geldiği nokta, pizza üzerine hemen yenen bir pide, sonrasında pide üzerine yenen kebap, sonrasında üstüne yenen baklava, baklavanın hemen üzerine yenen ekmek kadayıfı tadında artık…azalan marjinal fayda yani. Bolluğun getirdiği tatminsiz oburluk diyebiliriz. Doymak için yemeyen, yedikçe şişen bir birey.
İşin kötüsü daha fazla tükettikçe toplumlar daha mutsuz, çevre de daha kötü hale geliyor.
Trump’ın açtığı ticaret savaşındaki hedef Çin…ABD ve Çin arasında nette ABD aleyhine, 2024’deki dış tiaret açığı 300 milyar usd’a dayanmış durumda. Önümüzdeki 10 yıl bu hacim artarak devam edecek. Çin’in Dünya ticaretinden aldığı pay yüzde 15 düzeyinde…artık Dünya’nın en büyüğü ve gelecek 10 yılda makas hiç kapanamayacak bir hale gelecek. ABD için bu durum sürdürülebilir değil…
Bugün Kuzey Amerika’ya gittiğinizde onlarca kapalı fabrika görürsünüz…Çoğu 2000’lerinde başında kapatılmış fabrikalar.
ABD rezerv paranın sahibi olmanın getirdiği avantaj ile üretmek yerine para basmayı, ihtiyaçlarını da daha az emek harcayarak az gelişmiş ülkelerden tedarik etme yoluna gitti.
Bu doğal bir şey…Marjinal fayda eşiği geçirilene kadar doğal.
Mesela Amerikan malı diye bildiğimiz Iphone telefonların ağırlıkta Çin’de üretiliyor olması, bu ticaret savaşında, bir Amerikalının mevcut Iphone’u yüzde 50 zam ile alacak olması oldukça ironik…
Daha da ironik bir durum…Çin’in ABD’den elde ettiği gelir ile, yani ABD doları ile, ABD’nin borçlanma kağıtlarındaki ağırlığı, (8 trilyon USD içindeki 800 milyar USD’lık ABD devlet tahvili ), ABD tahvillerinde olağandışı bir volaliteye sebep oluyor…
Küresel ekonomideki en güvenli referans aracı olan Amerikan tahvili, güvenli liman olmaktan çıkmak üzere…Ticaret savaşının getireceği enflasyonist sonuçlar ABD için bilinmezler içeriyor.
İş artık fayda değil oburluk olunca, oburluk da tenbilliğe varınca, obezlikten yürümeyecek hale geldiğinizde, almanız gereken önlemlerde anormal oluyor.
Temenni edelim bu ticaret savaşı gerçek bir savaşa dönüşmeden istediklerine yakın bitsin
