"Yeniden Değerlensek"
2024 yılı vergi, harçlar ve cezalar için yeniden değerleme oranı* %58 küsur açıklanmışken, maaşlarımıza yapılacak zamlar ile ilgili tuhaf bir tartışma var ekranlarda.
Mehmet Sinan ÖZÇELİK
mehmetsinanozcelik@gmail.com -
Çeşitli ilginç fikirler duyuyorum. Zam yapılmazsa enflasyonun duracağı yönünde fikirler bile duydum, okudum. Bu Beylere göre, gelirimizi azaltarak geriye döndürürüz belki fiyatları. Halbuki her ay gelirlerimiz zaten geriye dönüyor…
Diğer bir ilginç ve halen yüksek enflasyonist ortamda inatla yanlış uygulanan fikir ise zam oranının tek bir defada uygulanacak olması.
Esnafın tek bir defada yapılan maaş artışına verdiği tepki, yılbaşında büyük piyangonun isabet ettiği talihlininki gibi… Eline geçen servete büyük bir iştahla zıplayan talihli, ilerleyen zamanda cebinde 3 kuruş ile kalarak başa dönüyor.
İşin kötüsü, bizim senaryonda talihli bir de bizim cebimizdeki ikramiyeyi harcıyor.
Düşünün siz vicdansızlığı.
Halbuki, yılbaşında yapılacak zam oranı yıla yayılarak, örneğin 3’er aylık dönemlerde yapılacak olsa, maaşa yapılan zamlar yağma kültüründen korunur, enflasyonun da nispeten önüne geçen faktörlerden biri olur, en azından frenler.
Mevcut altyapı ile bunun aylık olarak bile yapılması mümkün. En adil olan maaş artışlarının yüksek enflasyonun sürdüğü sürece aylık yapılması.
Vergilere, harçlara yapılacak zam oranı küsuratına kadar belli iken maaşlarımıza yapılacak zam oranı neden büyük bir tartışma konusu, o da bir diğer ilginç konu.
Ben yine kök nedene ineyim…
Mevcut çözümün sırrı “yeniden değerleme oranının” İsim Babası’ nda.
Ekonomimizin canına okuyan faiz karşıtlığı açısından baktığımızda, “faiz” adını “yeniden değerleme oranı” ile değiştirebilseydi bu İsim Babası, bugün çok daha makul bir durumda olurduk.
Ne yazık ki iktisatçıların çoğu bu fikre karşı, ‘faiz faizdir kardeşim, elmaya armut mu denir’ diyorlar.
Ben denir diyorum. Yaşadığımız çağın anormallikleri, satın alma gücünün bırakın TL’ yi her döviz bazında erimesi, bazı konularda hassasiyeti olan insanların hassas oldukları konularda ‘kullanılan’ ve bolca politika malzemesi olan terimleri politika malzemesi olmaktan kurtarmak bu ülkenin aklı çalışan her bireyin vazifesi.
2024’de gelirlerinizin, en az yeniden değerleme oranı kadar artması dileği ile…
* Dipnot: Yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Devlet İstatistik Enstitüsü’ nün Üretici Fiyatları Genel Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır.
